Anubis: A Desert Novel By Ibrahim al-Koni

അനൂബിസ്: മരുഭൂമിയുടെ ഉല്പത്തി പുസ്തകം

1948-ല്‍ ലിബിയയില്‍ ജനിച്ച ഇബ്രാഹിം അല്‍ കോനി സമകാലിക അറബ് സാഹിത്യത്തിലെ ഏറ്റവും പ്രാമാണികരായ എഴുത്തുകാരില്‍ ഒരാളാണ്. റ്റാമഷെഖ് മൊഴിയും ടോരെഗ് നാടോടി പാരമ്പര്യവും മരുഭൂമിയുടെ സഹജമായ ആത്മീയതയുമാണ് എഴുത്തില്‍ ധാരാളിയായ അല്‍ കോനിയെ വഴി നടത്തുന്നത്. ഒപ്പം സൂഫി ആത്മീയത, റഷ്യന്‍ അസ്തിത്വ വാദം, അമേരിക്കന്‍ പരമജ്ഞാന വാദം (Transcendentalism), ജര്‍മ്മന്‍ കാല്‍പ്പനികത, ഗതകാല മിത്തോളജി തുടങ്ങി ഒട്ടേറെ ദാര്‍ശനിക - സാഹിതീയ സ്വാധീനങ്ങള്‍ നിരൂപകര്‍ അദ്ദേഹത്തില്‍ കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്. എന്നാല്‍ എല്ലായിപ്പോഴും അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആരംഭ കേന്ദ്രം മരുഭൂമിയാണ്. സഹാറാ മരുഭൂമിയില്‍ ലിബിയ മുതല്‍ മൊറോക്കോ വരെ ആഫ്രിക്കയിലെങ്ങും സഞ്ചരിക്കുന്ന, എപ്പോഴും ചലിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന, ഒരിടത്ത് തറഞ്ഞുനില്‍ക്കുകയെന്നാല്‍ അടിമത്തമാണെന്നു വിശ്വസിക്കുന്ന 'മൂടുപടമിട്ടവര്‍ ', 'നീല മനുഷ്യര്‍ ' എന്നൊക്കെ അറിയപ്പെടുന്ന ടോരെഗ്- നാടോടി വിഭാഗക്കാര്‍ മരുഭൂമിയെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെയും പ്രകൃതിയുമായുള്ള സമന്വയത്തിന്റെയും കേന്ദ്രമായിക്കാണുന്നു. “ജന്മ സ്ഥലത്തിന്റെ കാര്യത്തിലെ അനിവാര്യത പോലെത്തന്നെ മരുഭൂമി അപാരമായ ചിഹ്നങ്ങള്‍ അതില്‍ ജനിച്ചവരുടെ ആത്മാക്കളില്‍ ഒളിപ്പിച്ചു വെക്കുന്നു. അവ ഒരുനാള്‍ ഉണരാനായി ആഴങ്ങളില്‍ ഉറങ്ങിക്കിടക്കുന്നു. എന്റെ മഹാ മരുഭൂമി എന്നില്‍ നട്ട ചിഹ്നങ്ങള്‍ എന്നെ ഒരു കവിയാക്കി, ഈ ഭൂമിയിലെ സത്യം തേടുന്ന ഒരാളും,” എന്ന് ഒരഭിമുഖത്തില്‍ അല്‍ കോനി പറയുന്നുണ്ട്. അല്‍ കോനിയെ സംബന്ധിച്ച് മരുഭൂമി ഒരു ഭൂമിശാസ്ത്ര പ്രതിഭാസം മാത്രമല്ല. “ഹമ്മാദ എന്നോ ഹംറ എന്നോ ചുവന്ന പീഠഭൂമി എന്നോ ഞങ്ങള്‍ വിളിക്കുന്ന മരുഭൂമിയുടെ വടക്ക് പടിഞ്ഞാറന്‍ അറ്റത്തെയാണ് ഞാന്‍ കൃത്യമായും ഉദ്ദേശിക്കുന്നത് - പൊതുവായി പറഞ്ഞാല്‍ ചക്രവാളത്തിലേക്ക് അനന്തമായി പരന്നു കിടക്കുന്ന വിശാല ശൂന്യത, തന്റെ നഗ്നതയില്‍ അതിനു തുല്യമായ അറ്റമില്ലാത്ത തെളിഞ്ഞ ആകാശത്തെ അതവിടെ വെച്ച് കണ്ടുമുട്ടുന്നു. രണ്ടും ചേര്‍ന്ന് ഒരൊറ്റ ഉടലായിത്തീരുന്നു. അവയുടെ അഗാധമായ ആലിംഗനത്തിന്റെ രഹസ്യമാണ് ഞാന്‍ ഇപ്പോഴും അന്വേഷിക്കുന്നത്.” പന്ത്രണ്ടാം വയസ്സില്‍ അറബി ഭാഷ പഠിച്ച അല്‍ കോനി പിന്നീട് റഷ്യ, പോളണ്ട്, സ്വിറ്റ്സര്‍ലാന്‍ഡ് എന്നിവിടങ്ങളിലാണ് അധ്യയനവും ജീവിതവും തുടര്‍ന്നത്. “ഒരു കുട്ടിയായിരിക്കേ തന്നെ എന്റെ പറുദീസയില്‍ നിന്ന് ഞാന്‍ അകറ്റപ്പെട്ടു. ഞാനൊരു പ്രവാചകനായിരുന്നാല്‍ പോലും എനിക്കതേ കുറിച്ച് അറുപതു പുസ്തകങ്ങള്‍ എഴുതാനാവില്ലായിരുന്നു. അതുകൊണ്ട് എന്റെയീ പ്രിയപ്പെട്ടതിനെ നിലനിര്‍ത്താന്‍ മറ്റൊരു തരം ഓര്‍മ്മയെ ഞാന്‍ ആശ്രയിച്ചു: സൂഫികളും ഇസ്ലാമിക മിസ്റ്റിക്കുകളും "ആന്തര സ്മൃതി" എന്നും മനശാസ്ത്രജ്ഞര്‍ "അബോധ"മെന്നും വിളിക്കുന്നതിനെ. അക്കാരണം കൊണ്ട് തന്നെ എന്റെ ഹൃദയത്തില്‍ ജീവിക്കുന്ന മരുഭൂമി കൃത്യമായും വെളിയില്‍ നിലനില്‍ക്കുന്ന മരുഭൂമിയല്ലാതായിരിക്കുന്നു.”

 

അല്‍ കോനിയുടെ നോവലുകളില്‍ ആദ്യം ഇംഗ്ലീഷിലേക്ക് വിവര്‍ത്തനം ചെയ്യപ്പെട്ട ദി ബ്ലീഡിംഗ് ഓഫ് ദി സ്റ്റോണ്‍ തുടര്‍ന്നിറങ്ങിയ അനൂബിസ്: എ ഡെസര്‍ട്ട് നോവല്‍ , ദി സെവന്‍ വെയ്ല്‍സ് ഓഫ് സേത്ത് എന്നിവ മൂന്നും അദ്ദേഹത്തിന്റെ 'പവിത്രമായ പാരിസ്ഥിതിക അവബോധത്തി'ന്റെ നിദര്‍ശനങ്ങളാണെന്ന് എഫ്. എഫ്. മുല്ല നിരീക്ഷിക്കുന്നു. (F. F. Moolla : Desert ethics, myths of nature and novel form in the narratives of Ibrahim al-Koni). ദി സെവന്‍ വെയ്ല്‍സ് ഓഫ് സേത്ത് എന്ന നോവലിന്റെ ഒരു തുടര്‍ നോവല്‍ തന്നെയായി അനൂബിസിനെ കണക്കാക്കാം എന്ന് അദ്ദേഹം സമര്‍ഥിക്കുന്നു

 

കുറുക്കന്റെ തലയുള്ള പുരാതന ഈജിപ്ഷ്യന്‍ ദൈവ സങ്കല്‍പ്പമാണ് അനൂബിസ്. കൃഷിയുടെ ദേവനായ ഒസിറിസിന്റെയും ഒസിറിസിന്റെ സഹോദരനും ബദ്ധശത്രുവുമായ മരുഭൂവിന്റെ ദേവന്‍ സേത്തിന്റെ സഹോദരിയും ഭാര്യയുമായ നെഫ്ത്തിസിന്റെയും ജാര സന്തതി. പുരാണത്തിലെ സേത്ത് ഒരു ഋണ സ്വഭാവിയായ കഥാപാത്രമാണെങ്കിലും മരുഭൂ ദേവന്‍ എന്ന നിലയില്‍ അല്‍ കോനിയുടെ നോവലില്‍ ഈ സങ്കല്പങ്ങളെല്ലാം ടോരെഗ് പുരാണങ്ങളുമായി കെട്ടുപിണഞ്ഞിരിക്കുന്നു. സേത്തിന്റെ പുരാണം വേറിട്ട രീതിയില്‍ ആസ്പദമാക്കിയാണ് ദി സെവന്‍ വെയ്ല്‍സ് ഓഫ് സേത്ത് എന്ന നോവല്‍ അല്‍ കോനി രചിച്ചത്. അനൂബിസാവട്ടെ, ടോരെഗ് പുരാണങ്ങളില്‍ കുഴിമാടങ്ങളുടെ സൂക്ഷിപ്പുകാരനുമാണ്. നോവലിന്റെ ഇംഗ്ലീഷ് വിവര്‍ത്തകന്‍ വില്ല്യം ഹച്ചിന്‍സ് വിവരിക്കുന്നു: “ടോരെഗ് പുരാണത്തില്‍ അനൂബി അജ്ഞാതരായ പിതാക്കാളുള്ള പുത്രന്മാരുടെ ആദിരൂപമാണ്. പിതാവിനെ തേടിയുള്ള അനൂബിയുടെ യാത്ര തങ്ങളുടെ ആദിമാതാവായ ടിന്‍ ഹിനാനുമായുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ വിവാഹം പോലെത്തന്നെ, ടോരെഗ് ജനതയുടെ ഇതിഹാസമാണ്‌.” അപ്രത്യക്ഷമായതായി കരുതപ്പെടുന്ന, തങ്ങളുടെ പേരിന്റെയും തനതു സമ്പ്രദായങ്ങളുടെയും പ്രഭാവമായ ടാര്‍ഗ മരുപ്പച്ചയില്‍ ആവിര്‍ഭവിച്ച ടോരെഗ് ജനതയുടെ ഉല്പത്തി പുരാണമാണ് ഒരര്‍ഥത്തില്‍ നോവല്‍ . നോവലന്ത്യത്തില്‍ അനൂബിസിന്റെതായി അവതരിപ്പിക്കപ്പെടുന്ന പഴയ നിയമം തോറായെ അനുസ്മരിപ്പിക്കുന്ന സൂക്തങ്ങളാവാം നഷ്ടപ്പെട്ടു പോയ ടോരെഗ് നിയമ സംഹിതയുടെ ദാര്‍ശനിക അടിത്തറ എന്ന് സൂചനയുണ്ട്. നോവലിന്റെ രണ്ടാം പകുതിയില്‍ വണിക്കുകളെയും കാരവനുകളെയും ആകര്‍ഷിക്കുമായിരുന്ന ജല സ്രോതസ്സിനരികെ അനൂബിസ് തന്റെ പേരില്‍ തന്നെ പണിത ക്ഷേത്രത്തിനു ചുറ്റുമായി ടാര്‍ഗ മരുപ്പച്ച വളര്‍ന്നു വന്നതായി പറയപ്പെടുന്നു. ഈയര്‍ത്ഥത്തില്‍ തന്റെ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളിലൂടെ ടോരെഗ് വംശത്തിന്റെ സ്ഥാപകനായി തീര്‍ന്നതില്‍ അനൂബിസ് ഒഡീസ്സിയൂസിന്റെയും എനീസിന്റെയും സമാനനാണ്. കാരവനുകള്‍ ജലത്തിന് പകരമായി ഉത്പന്നങ്ങളും 'ദുഷ്ടമായ' സ്വര്‍ണ്ണത്തരികളും നല്‍കി. ഒരു വസ്തു എന്ന നിലയില്‍ സ്വര്‍ണ്ണം ആര്‍ത്തിയുടെയും അഴിമതിയുടെയും വഴി തുറക്കുന്നതിലൂടെ മരുപ്പച്ചയുടെ നശീകരണത്തിനു വഴി തെളിയിച്ചു എന്നത് ബ്ലീഡിംഗ് ഓഫ് ദി സ്റ്റോണ്‍ എന്ന നോവലില്‍ മരുഭൂ വിശുദ്ധിയുടെയും പ്രകൃതിയോടിണങ്ങിയുള്ള ജീവിത രീതിയുടെയും അന്തകരായി കൊളോണിയല്‍ കടന്നുകയറ്റത്തിന്റെ പ്രതീകങ്ങളായി എത്തുന്ന മസൂദും കായേനും പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്ന പ്രലോഭനങ്ങളുമായി ചേര്‍ത്ത് വെക്കാവുന്നതാണ്. ദക്ഷിണ ലിബിയന്‍ മരുഭൂമിയിലെ മലയോരങ്ങളില്‍ കാലിമേച്ചു കഴിയുന്ന മനുഷ്യനും വന്യപ്രകൃതിയും തമ്മിലുള്ള പാരസ്പര്യങ്ങളെ കുറിച്ചുള്ള ആദിമ ജ്ഞാനങ്ങളുടെ സൂക്ഷിപ്പുകാരന്‍ കൂടിയായ അസൂഫ് എന്ന ബദവിയില്‍ നിന്ന് തങ്ങളുടെ ദുര തീര്‍ക്കാന്‍ വേണ്ട മരുഭൂ രഹസ്യങ്ങള്‍ തട്ടിയെടുക്കാനെത്തുന്നവരാണ് മസൂദും കായേനും.

 

ഒന്നാം യാനം:

മാതൃ ഹത്യ, പിതൃ ഹത്യ, ദൈവ ഹത്യ.

 

പിതാവിനെ തേടുക എന്ന പ്രക്രിയ തന്നെയും ഒരസാധാരണ കാര്യമായി കണക്കാക്കുന്ന, മാതൃ കേന്ദ്രിത ജീവിത സാഹചര്യങ്ങളില്‍ അനൂബിയുടെ പുറപ്പാട് ഗോചര ലോകത്തിലെയും അഗോചര ലോകത്തിലെയും പലരും മുടക്കാന്‍ ശ്രമിക്കുന്നുണ്ട്. പിന്നീട് അയാളുടെ കാമുകിയും ഒരു സിബില്‍ സമാന പ്രാവചികയുമായിത്തീരുകയും ഒടുവില്‍ അയാളുടെ ഭാര്യയും കുഞ്ഞിന്റെ അമ്മയുമായി അന്വേഷണത്തിന്റെയും പിതൃ വധത്തിന്റെയും മറ്റൊരു തനിയാവര്‍ത്തന പര്‍വ്വത്തിനു നിമിത്തമാവുകയും ചെയ്യുന്ന സഹോദരിയും അതില്‍ ഉള്‍പ്പെടും. “തൊട്ടില്‍ സംസാരം (Cradle Talk)", "ആവേശപൂര്‍ണ്ണമായ സംസാരം(Passionate Talk)", “കുഴിമാട സംസാരം (Grave Talk)” എന്നിങ്ങനെ മൂന്നു ഭാഗങ്ങളിലായി മൂന്നു യാനങ്ങളുടെ കഥ പറയുന്ന നോവല്‍ "അനൂബിസിന്റെ സൂക്തങ്ങള്‍ (Aphorisms of Anubis)” എന്ന ഭാഗത്തോടെ അവസാനിക്കുന്നു. ഓരോ ഭാഗവും ഒരു ബൈബിള്‍ സൂക്തത്തില്‍ ആരംഭിക്കുന്ന, ഒരു ദിവസത്തിലെ സമയത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്ന, മൂന്നു ഭാഗങ്ങളിലും സമാനമായ പേരുകളുള്ള എട്ടു അദ്ധ്യായങ്ങള്‍ വീതമുണ്ട്.

 

പിതാവിനെ തേടിയുള്ള അനൂബിസിന്റെ യാത്ര ഭൌതികാര്‍ത്ഥത്തിലുള്ള അന്വേഷണ (search for the biological father)ത്തോടൊപ്പം സ്വയം കണ്ടെത്താനുള്ള അന്വേഷണവും ദൈവാന്വേഷണം തന്നെയുമായി മാറുന്ന മൂന്നു തലങ്ങളിലും മരുഭൂമി സജ്ജീവ സാന്നിധ്യമാണ്. കേന്ദ്രകഥാപാത്രത്തെ അമ്മ "വാ" എന്ന് വിളിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും നോവലില്‍ മിക്കവാറും അയാള്‍ പേരില്ലാത്തവനാണ്. സ്വവ്യക്തിത്വത്തോടൊപ്പം അതേ സമയം അയാള്‍ താദാത്മ്യപ്പെടുന്ന അനൂബിയെ പോലെ, മാതാവ് "ബാ"എന്ന് പരിചയപ്പെടുത്തിയ ശൈശവസ്മൃതികളിലെ നിഴല്‍രൂപിയായ പിതാവിനെ തേടിയിറങ്ങുകയെന്ന ചിന്ത തന്നെയാണ് അയാളെയും ബാധപോലെ പിന്തുടരുന്നത്. അതാണ്‌ ഗോത്രജനതയുടെ ആദിമ ജ്ഞാനം പങ്കുവെക്കുന്ന, രൂപകങ്ങളിലൂടെ സംസാരിക്കുന്ന അമ്മയും മുതിര്‍ന്ന ഒരു ഇടയനും നല്‍കുന്ന മുന്നറിയിപ്പ് വക വെക്കാതെ താന്‍ നടത്താനിരിക്കുന്ന മൂന്നു മരുഭൂ യാത്രകളില്‍ ആദ്യത്തേതിലേക്ക് ഇറങ്ങിത്തിരിക്കാന്‍ അവനു പ്രേരണയാവുക. മരുഭൂമിയുടെ ഏറ്റവും ഊഷരമായ ഭാഗത്തേക്ക് അനൂബിയെ വശീകരിച്ചു കൊണ്ടുപോവുന്ന മുയല്‍ അയാള്‍ കലമാനിന്റെ മൂത്രം കുടിക്കുന്നതിനിടയാക്കുകയും ചെയ്യും. തുടര്‍ന്നുണ്ടാവുന്ന പരിണാമത്തില്‍ ജീവിവര്‍ഗ്ഗത്തിന്റെ വ്യതിരിക്തമായ അതിരുകള്‍ ഭേദിച്ച് മനുഷ്യന്റെ തലയും കലമാനിന്റെ ഉടലുമുള്ള ഒരു പുരാണ കഥാപാത്ര സങ്കരത്തിലേക്ക് അയാള്‍ മാറുന്നു. മനുഷ്യനും മൃഗവും കൃത്യമായും വിഭജിക്കപ്പെട്ടിട്ടില്ലാത്ത ഭാഷാപൂര്‍വ്വ - യുക്തിവിചാരപൂര്‍വ്വ ഘട്ടങ്ങളുടെതായ ഒരു ആദിമ മിത്തോളജിക്കല്‍ ഘട്ടത്തിലേക്ക് അയാള്‍ എത്തിച്ചേരുന്ന രണ്ടു സന്ദര്‍ഭങ്ങളില്‍ ഒന്നാണ് ഇത്.

അയാളെ മനുഷ്യ ലോകത്തേക്ക് തിരികെ കൊണ്ട് വരുന്ന പുരോഹിതന്‍ , മകന്റെ വിധിവൈപരീത്യമറിഞ്ഞതിനെ തുടര്‍ന്ന് അമ്മ ആത്മഹത്യ ചെയ്യുകയായിരുന്നു എന്നറിയിക്കുന്നതിലൂടെ അയാളില്‍ കുറ്റബോധം ഉണ്ടാക്കുന്നതോടൊപ്പം പരോക്ഷമായി മാതൃഹത്യയുടെ പാപം അരോപിക്കുകയും ചെയ്യും. എന്നാല്‍ , തന്നെ പൂര്‍വ്വ സ്ഥിതിയിലേക്ക് കൊണ്ട് വരുന്നതിനുള്ള വിലയായി പുരോഹിതന്‍ തന്നെയാണ് അവരുടെ ജീവനെടുത്തത് എന്ന് സഹോദരി അയാളോട് പറയുന്നത് ചതിയനെ തേടി വീണ്ടും യാത്ര തിരിക്കാന്‍ അയാളെ പ്രേരിപ്പിക്കുന്നു. അവിടെ വെച്ച് അയാളെ കണ്ടെത്തി വധിക്കുമ്പോള്‍ പഴയ പ്രവചനത്തിന്റെ സാക്ഷാത്കാരമെന്നോണം ഇപ്പോള്‍ താന്‍ കൊന്നു കളഞ്ഞത് തന്റെ പിതാവിനെ തന്നെയാണ് എന്ന് അതേ പെണ്‍കുട്ടി അയാളോട് പറയുന്നത് അയാളെ കൂടുതല്‍ അങ്കലാപ്പിലാക്കുന്നു. പുരോഹിതന്‍ തന്നെയായിരുന്നു ആ പ്രവാചകന്‍ എന്നിരിക്കെ, അയാളിപ്പോള്‍ പിതൃഹത്യയും ആത്മീയ തലത്തില്‍ ദൈവ ഹത്യയും നടത്തിയവനായിരിക്കുന്നു.

 

രണ്ടാം യാനം: നിഷ്കാസിതനായ ഏദന്‍ വാസി

 

രണ്ടാം തവണ അയാള്‍ മരുഭൂമിയിലേക്ക് തിരിക്കുമ്പോള്‍ ഉത്പത്തി പുസ്തകത്തിലെ എന്നോണം ഇപ്പോഴതൊരു ശബളമായ ഉദ്യാനമായിത്തീര്‍ന്നിരിക്കുന്നു. ഇപ്പോള്‍ അയാള്‍ ഒരു മലയാടിന്റെ തലയും കലമാനിന്റെ ഉടലുമുള്ള ജീവിയാണ്. ജൈവ വിശുദ്ധിയുടെ ഈ ഏദന്‍ അസ്തിത്വം കൊടുങ്കാറ്റിന്റെ ദേവനും മരുഭൂമിയുടെ പിത്തലാട്ടക്കരനും ഒരു വേള ദൈവ സാന്നിധ്യത്തിന്റെ എതിര്‍പക്ഷമായ ആ സര്‍പ്പ സാന്നിധ്യവുമായ സേത്തിന്റെ പരോക്ഷമായ ഇടപെടലിലൂടെയാണ് നശിപ്പിക്കപ്പെടുക. സേത്ത് സൃഷ്ടിക്കുന്ന ഒരു മിന്നലിന്റെ വൈദ്യുതിപ്രവാഹത്തില്‍ കൊല്ലപ്പെടുകയും വെന്തു പോവുകയും ചെയ്യുന്ന ആട്ടിന്‍ കുഞ്ഞിന്റെ അവശിഷ്ടങ്ങള്‍ തീറ്റപ്രിയം (gluttony) കാരണം - Gluttony എന്നത് കൃസ്തീയ സങ്കല്‍പ്പങ്ങളില്‍ ഏഴു വന്‍ പാപങ്ങളില്‍ പെടുന്നതാണ് എന്നതും പ്രസക്തമാണ് - അയാള്‍ അകത്താക്കുമ്പോള്‍ അത് ജന്തുലോകത്തിന്റെ സനാതന ഉടമ്പടിയില്‍ അധിഷ്ടിതമായ പവിത്ര നിയമത്തെ മുറിച്ചു കടക്കലായത് കൊണ്ട് അയാള്‍ക്ക് മനുഷ്യരൂപം തരികെ ലഭിക്കുകയും അതെ സമയം പറുദീസയില്‍ നിന്ന് നിഷ്കാസിതന്‍ ആവുകയും ചെയ്യുന്നു. ഈ രണ്ടാം ജീവിത യാത്രയില്‍ മരണത്തോടടുത്ത് അയാളുടെ അരികിലെത്തുന്ന ദൂതന്‍ അയാള്‍ക്ക് ജ്ഞാനോദയം നല്‍കുന്നു, “നിന്റെ ഹൃദയത്തില്‍ കാണാന്‍ കഴിയാത്ത ഒന്നും നീ അന്വേഷിച്ചു പോവരുത്. നീയാണ് സൗന്ദര്യം. നീയാണ് നിന്റെ പിതാവ്. നീയാണ് പ്രവചനം. നീയാണ് നിധി.” ഏതാണ്ട് അര്‍ദ്ധ ബോധാവസ്ഥയില്‍ ദൂതന്‍ ഉച്ചരിക്കുന്നതായി അയാള്‍ കേള്‍ക്കുക "ഞാനാണ് നീ!” എന്നും കൂടിയാണ്. തന്റെ വിധി അംഗീകരിച്ച്, അനൂബി മരുപ്പച്ച സ്ഥാപിക്കുന്നു. ഒരു പക്ഷെ, ഒന്നും തീര്‍ച്ചയില്ലെങ്കിലും, അതാവാം ടാര്‍ഗയായിത്തീര്‍ന്നത്‌. അനൂബി വിവാഹം ചെയ്യുകയും ഒരു കുഞ്ഞിന്റെ പിതാവാകുകയും മരുപ്പച്ചയിലെ തലവന്‍ ആയിത്തീരുകയും ചെയ്യുന്നു.

 

മൂന്നാം യാനം: ആവര്‍ത്തങ്ങളുടെ രൂപകം.

 

ഭാര്യയുടെയും ഗോത്ര മുഖ്യന്മാരുടെയും വഞ്ചനയെ തുടര്‍ന്ന് മരുഭൂമിയിലേക്ക് നാട് കടത്തപ്പെട്ട് മകനില്‍ നിന്ന് അകന്നു കഴിയാന്‍ അനൂബി നിര്‍ബന്ധിതനാവുമ്പോഴും വ്യത്യസ്ത കേന്ദ്രങ്ങളില്‍ നിന്നായി ടാര്‍ഗയുടെ തകര്‍ച്ചയുടെ കഥകള്‍ അയാളെ തേടിയെത്തുന്നു. രാഷ്ട്രീയ ഗൂഡാലോചനകള്‍ , അഴിമതി, മരുപ്പച്ചയെ നശിപ്പിക്കുന്ന യുദ്ധങ്ങള്‍ . തന്റെ മകനും പിതാവിനെ തേടുന്ന അതേ വഴി തെരഞ്ഞെടുക്കുന്നതിലൂടെ തന്റെ പിന്‍ഗാമിയായതായും അയാള്‍ അറിയുന്നു. ആളുകള്‍ അയാളെ തിരികെ വിളിക്കുന്നുവെങ്കിലും ഇപ്പോള്‍ മരുഭൂമിയുടെ പ്രശാന്തതയാണ് അയാള്‍ക്ക് താല്പര്യം. ഒടുവില്‍ തന്നെ തേടിയെത്തുന്ന ചെറുപ്പക്കാരനോട്‌ താന്‍ അയാളുടെ പിതാവാണെന്നു അയാള്‍ പറയുന്നുവെങ്കിലും പിതൃ ഹത്യയിലൂടെയല്ലാതെ പിതാവിനെ കണ്ടെത്തുന്നില്ല ആരുമെന്ന നോവലിന്റെ നിലപാട് ഉറപ്പിക്കും വിധം ചെറുപ്പക്കാരന്‍ ആള്‍മാറാട്ടക്കാരനായ തട്ടിപ്പുകാരനായി അയാളെ കണക്കാക്കുകയും മുമ്പ് തന്റെ പിതാവിനോട് അയാള്‍ ചെയ്ത പോലെ അയാളെ കുത്തിക്കൊല്ലുകയും ചെയ്യുന്നു. മരിക്കും മുമ്പ് അയാള്‍ ചെയ്യുന്ന അവസാന കൃത്യം അനൂബിസിന്റെ സൂക്തങ്ങള്‍ ആയിത്തീരുന്ന തന്റെ ജ്ഞാന സര്‍വ്വസ്വം ഒരു തുകല്‍ പ്രതലത്തില്‍ എഴുതിവെക്കുകയാണ്.

 

പിതാവിനെ തേടുകയെന്ന ബഹുരൂപിയായ അന്വേഷണയാനത്തിന്റെ രൂപകത്തോട് നിബന്ധിതമായിരിക്കുന്ന ആഴമുള്ള ദാര്‍ശനിക നിലപാടുകള്‍ ഇതിവൃത്തത്തെ സാന്ദ്രമാക്കുന്നുണ്ട്. കഥാപാത്രങ്ങളുടെ പരിണാമങ്ങള്‍ സങ്കീര്‍ണ്ണമായ ഇതിവൃത്ത സാഹചര്യങ്ങളിലേക്ക് മാത്രമല്ല അസ്തിത്വത്തെ സംബന്ധിച്ച ആഴമേറിയ തിരിച്ചരിവുകളിലേക്കാണ് വായനക്കാരനെ കൊണ്ടു പോകുന്നത്. കണ്മുന്നില്‍ ഒരു സംസ്കൃതി ഉയര്‍ന്നു വരുന്നതും ഒരു സ്വകീയ വ്യക്തിത്വം വികസിക്കുന്നതും നാം കാണുന്നു. അറിയാത്ത പിതാവിന്റെ പുത്രനായി ഒരാള്‍ പിറക്കുന്നതും ബുദ്ധിയുറക്കുന്നതും ആദിമ ഗോത്ര ജ്ഞാനങ്ങളുടെ മാതൃ സുരക്ഷിതത്വം ഉപേക്ഷിച്ച് അവധൂതനെ പോലെ അയാള്‍ സ്വയം ബഹിഷ്കൃതനാവുന്നതും അശാന്തമായ അന്വേഷണങ്ങളുടെ ഒരു ഘട്ടത്തില്‍ ഈഡിപ്പസിനെ പോലെ അയാള്‍ പിതൃ ഘാതകന്‍ ആവുന്നതും അതിനും മുമ്പേ പ്രതീകാത്മകമായ ഒരു മാതൃ വധത്തിന്റെ പാപം ഏല്‍ക്കേണ്ടി വരുന്നതും ആയുസ്സിന്റെ വലയം പൂര്‍ത്തിയാവാന്‍ ചരിത്രം തന്നില്‍ത്തന്നെ ആവര്‍ത്തിക്കുന്നതിനു സ്വന്തം രക്തത്തിലൂടെ സാക്ഷിയാവുന്നതും നാം കാണുന്നു.

 

മരുഭൂമിയിലെ ഓരോ അന്വേഷണ യാനങ്ങല്‍ക്കൊടുവിലും അനൂബി ഒരു തരത്തിലല്ലെങ്കില്‍ മറ്റൊരു തരത്തില്‍ പിതാവിനെ കണ്ടുമുട്ടുകയും ശാപ പ്രവചനത്തിന്റെ നിഴല്‍പ്പാടില്‍ അത് ആവര്‍ത്തിക്കുന്ന ദുരന്തമാവുകയും ചെയ്യുന്നു. പുരോഹിതന്റെ രൂപത്തില്‍ പ്രവചനക്കാരനായ പിതാവിനെ കണ്ടെത്തുമ്പോള്‍ ആ കണ്ടുമുട്ടല്‍ പിതാവിന്റെ മരണത്തിന്റെയും നിമിത്തമായിത്തീരുന്നു. അതുപോലെ രണ്ടാം യാത്രയില്‍ ദൈവ തുല്യനായ ദൂതനെ കണ്ടെത്തുമ്പോള്‍ "ഞാനാണ് നീ!”യെന്ന, പിതാവ് ഉള്ളില്‍ തന്നെയാണ് എന്ന തിരിച്ചറിവിലൂടെ അത് കണ്ടെത്തുകയും ഒപ്പം നഷ്ടപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു. മൂന്നാം യാനത്തിലെ മരുഭൂമിയിലെ ആശ്രമതുല്യമായ ജീവിതത്തിനിടെ ഇപ്പോള്‍ സ്വയം പിതാവായ അനൂബിയെ അയാളുടെ മകന്‍ കണ്ടെത്തുകയും അതോടെ അയാള്‍ കൊല്ലപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു. വ്യക്തമായും പിതാവിനെ തേടല്‍ ആത്യന്തിക സത്യം തേടലും ദൈവത്തെ തേടലും ആയിത്തീരുന്നു. അതാവട്ടെ, അന്വേഷണത്തിലാണ്, കണ്ടെത്തലിലല്ല സഫലമാവുകയും ചെയ്യുക. പിതാവ് എന്ന ബിംബം ഉള്‍കൊള്ളുന്ന സമസ്യകള്‍ നോവലിന്റെ ആദ്യത്തില്‍ മാതാവും പുത്രനും തമ്മിലുള്ള സംഭാഷണത്തില്‍ സൂചിതമാവുന്നുണ്ട്:

“നിങ്ങളെന്റെ മാതാവ്.. എന്താ എന്റെ പിതാവിനെ കാണാത്തത്?”

“കാരണം അസാന്നിധ്യമാണ് പിതാവിന്റെ വിധി.”

"എന്തുകൊണ്ടാണ് പിതാക്കള്‍ അസാന്നിധ്യത്തെ വിധിയായി അംഗീകരിക്കുന്നത്?”

"കാരണം പിതാക്കള്‍ , ദൈവങ്ങളെ പോലെ, ശരിക്കും പിതാക്കളല്ല, അവര്‍ സ്വയം അകലം പാലിച്ചില്ലെങ്കില്‍ .”

"പക്ഷെ ഞാന്‍ ഒരിക്കല്‍ അയാളെ കണ്ടല്ലോ.. ഒരു പ്രേത നിഴല്‍ രൂപിയായി..”

“നീയയാളെ കണ്ടില്ലായിരുന്നെങ്കില്‍ അയാളൊരു പിതാവാകില്ലായിരുന്നു. ദൈവത്തെ പോലെ, താന്‍ പിതാവാണെന്നു സമര്‍ഥിക്കാന്‍ ഒരിക്കലെങ്കിലും പിതാവ് കാണപ്പെടണം, എന്നാല്‍ പിതാവാണെന്നു തെളിയിക്കാന്‍ അയാള്‍ അപ്രത്യക്ഷനാവുകയും വേണം.”

“പക്ഷെ എന്തിനാണയാള്‍ അപത്യക്ഷനാവുന്നത്, ഒരിക്കല്‍ വന്ന നിലക്ക്?”

“കാണുന്നത് മാത്രമേ നമുക്ക് ബോധ്യം വരൂ, എന്നാല്‍ കാണാത്തതിലേ നാം വിശ്വസിക്കൂ.”

“പക്ഷെ എന്താ അയാള്‍ എന്നും നമ്മോടൊപ്പം കഴിയാത്തത്?”

“കാരണം അയാള്‍ നമുക്കൊരു സന്ദേശം തരാന്‍ വരുന്നു... പ്രവാസമാണ് പിതാവിന്റെ തെരഞ്ഞെടുപ്പ്, കാരണം അയാള്‍ക്ക് താനെന്താവാണോ അതാവണം.”

"എന്താണ് ആകേണ്ടത് അയാള്‍ക്ക്?”

“ആരാധിക്കപ്പെടുക, സ്നേഹിക്കപ്പെടുകയല്ല.”

“എന്തുകൊണ്ട് അയാള്‍ ഒരേസമയം ആരാധിക്കപ്പെടുകയും സ്നേഹിക്കപ്പെടുകയും ചെയ്തു കൂടാ?”

“കാരണം നാം കാണാനാവാത്തതിനെ മാത്രമേ ആരാധിക്കൂ, എന്നാല്‍ കാണാവുന്നതിനെ മാത്രമേ സ്നേഹിക്കൂ.... നമ്മള്‍ ആകാശത്തെ ആരാധിക്കും, എന്നാല്‍ മരുഭൂമിയെ മാത്രം സ്നേഹിക്കും. ആകാശം നമ്മള്‍ ആരാധിക്കുന്ന നമ്മുടെ പിതാവാണ്, കാരണം അത് അങ്ങ് ദൂരെയാണ്. നമ്മള്‍ അതിനെ ആരാധിക്കുന്നു, കാരണം നമുക്കയാളെ അറിയുകയേ ഇല്ല. എന്നാല്‍ മറുവശത്ത്‌ നമ്മള്‍ എവിടെ തിരിഞ്ഞാലും മരുഭൂമി നമുക്ക് മുന്നിലുണ്ട്. അതുകൊണ്ട് നാം മരുഭൂമിയെ സ്നേഹിക്കുന്നു, അവളെ അമ്മയായി കണക്കാക്കുന്നു.”

മരുഭൂമിയുടെ ചൈതന്യ പാഠം.

 

മരുഭൂമിയെ മരുപ്പച്ചയാക്കുന്ന അനൂബിയുടെ ആത്മീയ തിരിച്ചറിവ് നിലനില്‍ക്കുന്നത് ഏദന്‍ എന്ന സങ്കല്‍പ്പനം നരകമെന്ന അതിന്റെ സര്‍പ്പ സാന്നിധ്യമായ എതിരറ്റത്തെയും സ്വയം ഉള്‍ക്കൊള്ളുന്നു എന്ന കണ്ടെത്തലിലാണ്. അതുപോലെത്തന്നെ ഭൌതികാര്‍ത്ഥത്തിലുള്ള ഇല്ലായ്മയിലേ പിതാവിന് നിലനില്‍പ്പുള്ളൂ. എഫ്. എഫ്. മുല്ല നിരീക്ഷിക്കുന്ന പോലെ, നോവലില്‍ പിതാവിന്റെ അസ്തിത്വം അനുഭവജ്ഞാന പരമായി തെളിയിക്കാനാവില്ല, മറിച്ച് അത് അനുഭവജ്ഞാനത്തിന്റെ മുന്നുപാധിയാണ്. ദി സെവന്‍ വെയ്ല്‍സ് ഓഫ് സേത്തിലെന്ന പോലെ അനൂബിസിലും മരുഭൂമിയെ കേന്ദ്ര സ്ഥാനീയമാക്കുന്ന ലോക വീക്ഷണത്തിലെ അനിമിസം ഏക ദൈവ ദര്‍ശനത്തിലൂന്നിയ മിത്തോളജിയും പ്രതീകാത്മകതയും ഉള്‍ച്ചേര്‍ന്നതാണ്. 'ഉല്പത്തി പുസ്തക (Exodus)'ത്തില്‍ നിന്നും 'സഭാ പ്രഭാഷക (Ecclesiastes)'രില്‍ നിന്നുമുള്ള സൂക്തങ്ങളും ഇതര കൃസ്തീയ സൂചകങ്ങളും നോവലിലുണ്ട്. ഇസ്ലാമിക സ്വാധീനമാവട്ടെ പിതാവിനെ സംബന്ധിക്കുന്ന നോവലിലെ ധാരണകള്‍ക്ക് ഇസ്ലാമിക ദൈവ സങ്കല്‍പ്പത്തോടുള്ള സാമ്യങ്ങളില്‍ കാണാം, വിശേഷിച്ചും സൂഫി സങ്കല്‍പ്പമായ 'ഫനാ', “ഞാന്‍ നീ തന്നെ"യെന്ന കാഴ്ചപ്പാട്, അഥവാ ദൈവത്തില്‍ സ്വയം ബാലിയാവുക, അലിഞ്ഞു ചേരുക എന്ന ആത്യന്തിക ഒന്നാവല്‍ എന്നിവയിലും ആത്മീയ ജ്ഞാനത്തിന്റെ കേന്ദ്രം ഹൃദയമാണ് എന്ന നിലപാടിലും അത് വ്യക്തമാണ്.

 

ബ്ലീഡിംഗ് ഓഫ് ദി സ്റ്റോണില്‍ കാണാവുന്ന പ്രകടമായ റിയലിസത്തിന്റെയോ അതിനു നേരെയുള്ള മാജിക്കല്‍ റിയലിസം ഉള്‍പ്പടെയുള്ള പോസ്റ്റ്‌ മോഡേണിസ്റ്റ് പ്രതികരണങ്ങളുടെയോ ധാരകളെക്കാള്‍ അനൂബിസില്‍ , വെയ്ല്‍സ് ഓഫ് സേത്തില്‍ എന്ന പോലെ, മിത്തിന്റെയും അന്യാപദേശത്തിന്റെയും രീതികളാണ് മുന്നിട്ടു നില്‍ക്കുന്നത് എന്ന് നിരീക്ഷിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. ടോരെഗ് ലോകത്തെയും പാരമ്പര്യത്തെയും കുറിച്ചുള്ള ഒരു എപ്പിക് ആയി അനൂബിസ് വായിക്കാനാവും. എന്നാല്‍ "അതോടൊപ്പം വാഗര്‍ത്ഥത്തിലും അന്യാപദേശ സ്വഭാവത്തിലും ആത്മീയ സൂക്തങ്ങളുടെ പ്രതീകാത്മകമായ വായനയായും നോവലിനെ കാണാം. ഒരേ സമയം അതൊരു സാധാരണ ടോരെഗ് ഗോത്രജന്റെ പിതാവിന് വേണ്ടിയുള്ള പ്രതീക്ഷയറ്റ അന്വേഷണമാണ്, പുരാണ പ്രോക്തനായ അനൂബിസിന്റെ സേത്ത് എന്ന മരുഭൂ ദേവനായ തന്റെ പിതാവിനെ തേടലാണ് , ഒടുവില്‍ അത് തങ്ങള്‍ ഭൂജാതരാകുകയും അന്തിമമായി മടങ്ങുകയും ചെയ്യുന്ന, തങ്ങളെപ്പോലെ വേറെയും ജീവജാലങ്ങളുടെതായ ഈ ലോകത്തില്‍ ഓരോ മനുഷ്യന്റെയും അസ്തിത്വത്തിന്റെ സത്യം തേടിയുള്ള അന്വേഷണമാണ്. നോവലിലേക്കുള്ള (ജീവിതത്തിലേക്കും) താക്കോല്‍ മരുഭൂമിയില്‍ ഉത്ഭവിച്ച നിയമമാണ്. അപ്രത്യക്ഷനായ പിതാവിനെ പോലെ, ടോരെഗ് ജനതയുടെ വിശുദ്ധ നിയമങ്ങളുടെ സഞ്ചയം വാമൊഴിയിലും ലിഖിത രൂപത്തിലും നഷ്ടപ്പെട്ടു എന്ന വസ്തുത, ടോരെഗ് ജീവിത രീതിയില്‍ ആ നിയമങ്ങള്‍ അനുവര്‍ത്തിക്കപ്പെടുകയോ പ്രതിനിധാനം ചെയ്യപ്പെടുകയോ ചെയ്യുന്നില്ല എന്ന് അര്‍ത്ഥമാക്കുന്നില്ല. സമ്പ്രദായങ്ങളും നിയമവും കൃത കൃത്യമായ യുക്തിഭദ്രതയോടെ പ്രയോഗിക്കപ്പെടുന്നില്ല എന്നത് കൊണ്ട് ടോരെഗ് വ്യക്തിത്വ രൂപീകരണത്തില്‍ അത് സ്വാധീനം ചെലുത്തുന്നില്ല എന്നും പറയാനാവില്ല.” (F. F. Moolla : Ibid) അല്‍ കോനിയില്‍ പ്രകട സ്വാധീനങ്ങളായ പാഗന്‍ - അനിമിസ്റ്റിക് നിലപാടുകളിലെ പ്രകൃതിയില്‍ അന്തര്‍ലീനമായ വിശുദ്ധി, മനുഷ്യനും ഇതര ജന്തു ലോകവും ദൈവവും തമ്മിലുള്ള പാരസ്പര്യം എന്നീ കാര്യങ്ങളില്‍ പുരാതന ഗ്രീക്ക് പ്രപഞ്ച ദര്‍ശനവും ആദിമ, പാശ്ചാത്യേതര ക്രിസ്തുമത ദര്‍ശനങ്ങളും ഇസ്ലാമും പുലര്‍ത്തുന്ന സാമാനതകള്‍ ഉള്‍ച്ചേര്‍ന്നിട്ടുണ്ട്. ഉത്പത്തി പുസ്തകത്തിലും ഖുര്‍ ആനിലും വിശദമായി പ്രതിപാദിക്കപ്പെടുന്ന സൃഷ്ടിപുരാണവും സാത്താനിക സാന്നിധ്യവും പറുദീസാ നഷ്ടവുമൊക്കെ ഇതര പാഗന്‍ ഉത്പത്തി കഥകളിലും പ്രകടമായും ഇടം പിടിക്കുന്നുമുണ്ട്. മരുഭൂമി അതിന്റെ നശീകരണ ശക്തിയില്‍ ഏറ്റവും അപകടകാരിയായിരിക്കുമ്പോള്‍ തന്നെ, ആത്മാവിന്റെ വിമോചനം സാധ്യമാക്കുന്നതില്‍ അതിന്റെ പങ്ക് അങ്ങേയറ്റം സൃഷ്ട്യുന്‍മുഖമാണ്. മരുപ്പച്ച ശരീരത്തെ മുഗ്ദമാക്കുകയും ആത്മാവിനെ സുഖലോലുപതയുടെ പതനത്തിലെത്തിക്കുകയും ചെയ്തേക്കാമെങ്കിലും മരുഭൂമി അതിന്റെ നിഗൂഡതകള്‍ക്കപ്പുറം ആത്മാന്വേഷകന് വഴിതെളിക്കുന്ന സൂര്യ വെളിച്ചമാണ്. നഷ്ടപ്പെട്ട പിതാവിനെ നിരന്തരം തേടുന്നവാനാണ് മരുഭൂ യാത്രികന്‍ . മനുഷ്യരെല്ലാം അനൂബികളാണ് എന്നും എല്ലാവരും സ്വത്വം കണ്ടെത്താനുള്ള അന്വേഷണത്തിലാണ് എന്നുമുള്ള കാഴ്ചപ്പാട് നോവലിന്റെ അടിസ്ഥാന ദര്‍ശനമാണ്. സത്യം തന്നില്‍ തന്നെ കണ്ടെത്തല്‍ , അഥവാ തന്നെത്തന്നെ കണ്ടെത്തല്‍ എന്ന പ്രക്രിയക്ക് ഒരു പിതൃ വധം അനിവാര്യമാണെന്ന് അനൂബിസും സെവന്‍ വെയ്ല്‍സും അടിവരയിടുന്നു. എന്നാല്‍ സൂഫി ധാരയിലെ പൂര്‍ണ്ണ സമര്‍പ്പണത്തിലൂടെയുള്ള സ്വയം ബലിയാവലില്‍ - ഫനാ- ശരീര ബദ്ധമാല്ലാത്ത ആ മരണം/ പിതൃ വധം സാധ്യമാണെന്നും മിസ്റ്റിക്കുകള്‍ തേടുന്ന അതേ ആത്മ സാക്ഷാത്കാരം തന്നെയാണ് മരുഭൂമിയുടെ ജീവ സന്ദായകമായ പാഠം എന്നുമാണ് അല്‍ കോനി മുന്നോട്ടു വെക്കുന്നത്.

 

(Anubis: A Desert Novel

ഇബ്രാഹിം അല്‍ കോനി, ലിബിയ, . (അറബ് ഭാഷയില്‍ എഴുതുന്നു. എണ്‍പതോളം കൃതികള്‍ രചിച്ചിട്ടുള്ള , ഒട്ടേറെ രാജ്യാന്തര സാഹിത്യ പുരസ്കാരങ്ങള്‍ നേടിയ അല്‍ കോനി അറബ് നോവല്‍ അവാര്‍ഡ് തുകയായ ഒരു മില്ല്യന്‍ ഈജിപ്ഷ്യന്‍ പൌണ്ട് ടോരെഗ് ജനതയുടെ ഉന്നമനത്തിനായി സംഭാവന ചെയ്തു. മാന്‍ ബുക്കര്‍ ഇന്റര്‍നാഷനലിനും മാന്‍ ബുക്കര്‍ പുരസ്കാരത്തിനും ഒന്നിലേറെ തവണ ഫൈനല്‍ ലിസ്റ്റില്‍പരിഗണിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.)

ഇംഗ്ലീഷ് വിവര്‍ത്തനം: വില്ല്യം ഹച്ചിന്‍സ്)

(ദേശാഭിമാനി വാരിക 07 മേയ് 2017)