The Palace of Dreams by Ismail Kadare

Spectral Visions of Dictatorships

The most Kafkaesque of all Kadare novels, The Palace of Dreams is a profound dark fantasy that reminds of masterpieces from Orwell, Solzhenitsyn and Kundera in its depiction of totalitarian regimes trying to control even the subconscious of citizens. Though the author shifted the background to 19^th century Ottoman empire, the veneer of parable was not enough to protect him against the wrath of Enver Hoxha's government, resulting in an immediate ban on the book and a ten-years ban from writing imposed on the novelist. Indeed, this was one major reason for his self-willed exile to France, since he had come to the conclusion that creative work and dictatorship never went together.

Tabir Sarrail or The Palace of Dreams is a labyrinth of mystery entrenched in political intriuge, speculations and even superstitions. Yet it reaches out its ominpotent hands to dig out most obscure, haphazard and absurd dreams that lay buried in the subconscious recesses of the unsuspecting and untutored citizenry through out the empire. The young Mark Alam form the renowned Kuprili family reaches there as an ordinary employee but soon finds himself being promoted to higher positions within no time. He is himself at a loss why he should be absorbed to the cerebral centre of the Institution called 'the Interpretation' so soon. Even before he comes to acclamatise with it he is made the Assistant Director and then again to independent charge of the Tabir. But none of these professional elevations help him in any way to avoid the huge family catastrophe in which his dear uncle Kurt is made to mysteriously perish in its dark insides. His deep distress is further aggravated when he comes to guess that the tragedy had something to do with an absurd dream he had referred to higher levels instead of dumping it as it deserved. Yet there are indications that the Kurpili family is gaining in power which is all the more puzzling since it raises the question: why couldn't they do anything in preventing the tragedy? May be the liberal-minded political critic that uncle Kurtz was found no support within the family circles either.

Among the maze of dream fragments that remain archived within the fathomless Tabir, there is a vision that wouldn't ever leave the reader. It consisted of a discription of hell, but a differnet one. Instead of human beings it contained dead States. Blood thirsty 'empires, emirates, republics, constitutional monarchies, confederations...' Resurrected time and again. Newly painted so as to cover up old blood stains. 'According to the person who'd sent in the dream, all modern States, including the Ottoman Empire, were merley old bloddthirsty institutions buried by time, only to return to earth as spectres' . Though this dreamn discription comes almost in the middle of the book, this could well be a fine overall view of the novel.

(Review on the Amazon page of the book)

More on Ismail Kadare:

Chronicle in Stone

https://alittlesomethings.blogspot.com/2024/07/chronicle-in-stone-by-ismail-kadare.html

 

Dictiator Calls

https://alittlesomethings.blogspot.com/2024/07/dictator-calls-by-ismail-kadare.html

Chronicle in Stone and The Accident by Ismail Kadare https://alittlesomethings.blogspot.com/2015/06/blog-post.html

 

Three Arched Bridge and Palace of Dreams by Ismail Kadare

https://alittlesomethings.blogspot.com/2015/06/blog-post.html

 

The Three-Arched Bridge by Ismail Kadare

https://alittlesomethings.blogspot.com/2014/12/sacrifice-in-blood-sacrifice-of-breast.html

അടക്കം ചെയ്ത പ്രണയത്തിന്‍റെ മനുഷ്യാവകാശം .

വിവാഹം പവിത്രമാണ്
ഒരു ക്ലീന്‍ സ്ലേറ്റില്‍
വെടിപ്പായി വേണം തുടങ്ങാന്‍-
ഓര്‍മ്മിപ്പിച്ചതാണെല്ലാവരും. .
അത് കൊണ്ടാണ്
ഉള്ളിലൊരു ചന്ദനച്ചിതയൊരുക്കി
ഓര്‍മ്മമുതലുകളോടൊപ്പം  അവളെ അടക്കിയത്-
ആദ്യത്തെ അടക്കം.

ഒരുമിച്ചു ജീവിക്കുമ്പോള്‍
രഹസ്യങ്ങളരുത്:
ഓര്‍മ്മിപ്പിച്ചതാണ് സ്വയം.
അത് കൊണ്ടാണ്
ആദ്യനാളില്‍
അവളെ ഉയിര്‍പ്പിച്ചത്.
പിന്നെ രണ്ടുപേരും ചേര്‍ന്നാണ് അടക്കിയത്
രണ്ടാമത്തെയടക്കം.

എന്നാല്‍,
മൂന്നാം നാളില്‍
അവളുയിര്‍ത്തത്
ഇവളുടെ മനസ്സിലായിരുന്നു :
ഞാന്‍ രണ്ടാം സ്ഥാനക്കാരിയാ?!
ഏറെ പാടുപെട്ടാണ് അടക്കിയത്-
മൂന്നാമത്തെ അടക്കം.

പിന്നത് പതിവായി.
സല്‍ക്കാര നാളുകളില്‍ പുന്നാരം പുളിച്ചു തികട്ടിയപ്പോള്‍,
പനിക്കിടക്കയില്‍ പതം പറഞ്ഞപ്പോള്‍,
പെങ്ങള്‍ക്ക ല്യാണത്തിനു പൊന്നും പണം തികച്ചപ്പോള്‍,
അമ്മയുടെ ആശുപത്രി ബില്ലില്‍ കണ്ണുടക്കിയപ്പോള്‍,
പുതിയ വീടിനു നീളം വീതിയളന്നപ്പോള്‍,
ജവുളിക്കടയില്‍ കാലുകള്‍ക്ക് വേരിറങ്ങിയപ്പോള്‍,
ഉപ്പു മുളകു ചേരുവ ചേരാതെ ചേര്‍ന്നപ്പോള്‍,
സഹപ്രവര്‍ത്തകയെപ്പറ്റി നല്ലത് പറഞ്ഞപ്പോള്‍,
എല്‍. കെ. ജി. അഡ്മിഷന് മകന് മീഡിയം തെരഞ്ഞപ്പോള്‍,
കയ്യടിക്കേണ്ടതേതു സൂപ്പര്‍ താരത്തിനെന്നുത്തരം മുട്ടിയപ്പോള്‍,
മകന്റെ കെട്ടിന് തറവാട്ടുമാഹാത്മ്യം ചികഞ്ഞപ്പോള്‍,
പേരമകള്‍ക്ക് പേര് തേടിയപ്പോള്‍,
പിന്നെയിതാ ഇപ്പോള്‍
ഈ അടുത്തൂണ്‍ പറ്റിയ വേനലവധിയില്‍
വാനപ്രസ്ഥം സ്വപ്നം കണ്ടപ്പോഴടക്കം
ഇതായിരം തവണയാണടക്കിയത്.

ഇനി,
തെക്കോട്ടെടുക്കുമ്പോഴത്തെ ആയിരത്തൊന്നിലെങ്കിലും
അങ്ങുറപ്പിക്കണേ എന്നാണ്
ഇപ്പോള്‍ ഉള്ളിലൊരാന്തല്‍..
അടക്കം കഴിഞ്ഞോള്‍ക്കും കാണില്ലേ
ഇത്തിരിയൊരു മനുഷ്യാവകാശം !

വിശുദ്ധന്മാര്‍ ഉണ്ടാകുന്നത്

തപസ്സു ചെയ്തു തപസ്സു ചെയ്ത്
വരം കിട്ടിയെന്നു ഭള്ളു പറയുന്നവനെ
വെറുതെ വിട്ടേക്കുക.
ഇത്തിരി ദുര്‍മേദസ്സും
കുറെ കുട വയറുമല്ലാതെ
ഒന്നും വെറുതെ കിട്ടില്ല
ഒരു കുത്തിയിരിപ്പിലും..
എങ്കിലും,
സഹസ്രാബ്ദങ്ങളോളം
ചൊല്ലിപ്പഠിച്ച പാഠമുണ്ട് :
അവയുടെ ബലത്തിലാണ്
രാഷ്ട്രീയ ഫലിതങ്ങള്‍ രൂപമെടുക്കുക .
അങ്ങനെയാണ്
മണലാരണ്യം കടന്നു
മുടിയിലൂടെ
ഒരു വിശുദ്ധന്‍ അവതരിക്കുക..
അതീത മുന്‍ കാല പ്രാബല്യത്തോടെ
നീല ദൈവം
തെരഞ്ഞെടുത്ത പള്ളിമന്ദിരത്തില്‍
തെരഞ്ഞെടുപ്പ് ചിഹ്നമാവുക.
ബോധിത്തണല്‍ കടന്ന കരുണാമയന്‍
അയല്‍ ദ്വീപിന്റെ
അരുംകൊല മൂര്‍ത്തിയാവുക.
പ്രണയാതുരനായ ചക്രവര്‍ത്തി
ഉറ്റവളെ അടക്കിയിടത്ത്
ഭൂഗര്‍ഭശ്രീ വന ദൈവം
അവതരിക്കുക.

രാഷ്ട്രീയ ഫലിതങ്ങള്‍
ചോരമണക്കാന്‍ തുടങ്ങുമ്പോള്‍
ഓര്‍ക്കണം:
തപസ്സുകളുടെ ഭാരം
നിങ്ങളുടെ ഹൃദയത്തിലേക്ക്
കുളിര്‍ക്കാറ്റായല്ല
അന്യന്റെ ശ്വാസ നാളത്തിലേക്ക്
വംശ വെറിയായത്രേ
കോമ്പല്ല് താഴ്ത്തുക.

(ജനയുഗം വാരാന്തം: 15-02-2015)

കോണകമെഴുത്ത്

കണക്കില്‍ കൊള്ളിക്കാനാവാത്ത

അക്ഷരങ്ങള്‍ കൊണ്ട്

കരിഞ്ചന്തക്ക് ഒരു കവിത കുറിക്കണം.

അധികൃതരുടെ കണ്ണ് വെട്ടിച്ച്

അല്‍പ്പസ്വല്‍പ്പം കൈക്കൂലി കൊടുത്ത്

വിറ്റഴിക്കണം.

കൊളുത്തിക്കിട്ടിയില്ലെങ്കില്‍

ഒരു തലതൊട്ടപ്പനെ വാടകക്കെടുക്കണം.

സ്വന്തമായി ഒരു സെറ്റപ്പ് തുടങ്ങണം.

പടം മടക്കിവെച്ച വിപ്ലവത്തിന്റെ പുറത്ത്

കാനാടി ചാത്തന്റെ പരസ്യം പതിക്കണം.

അജ്മീര്‍ വഴി കാശിയിലേക്ക്

മതേതരത്തം കൊട്ടിപ്പാടണം.

പുണ്യാളന്റെ ജന്മദിനത്തിനും

ചെഗുവേരയുടെ ഓര്‍മ്മ ദിനത്തിനും

പ്രത്യേകം പ്രത്യേകം കവിത ചമക്കണം.

കൃസ്തുവിന്റെ പീഡാനുഭവവും

ഗാന്ധിജിയുടെ സഹന വീര്യവും

അടിക്കുറിപ്പായ്‌ ചേര്‍ക്കണം.

കാറലിന്റെ മൂല ധനവും

മേയ്ന്‍ കാംഫിന്‍റെ നൂറാം പതിപ്പും

ചേരും പടി ചേര്‍ക്കണം.

സഹ കവിയശപ്രാര്‍ഥികളെക്കൂട്ടി

ഭാഷയുടെ പുത്തന്‍ കൂറ്റിന്

ഒരധോലോകമൊരുക്കണം .

കവിതകൊണ്ട് ഒരു ഷാവൊലിന്‍ ടെമ്പിള്‍

കുങ്ഫു കരാട്ടെ

കവിത കൊണ്ടൊരു ഏറും തല്ലും.

കവിത കൊണ്ട് മുറിവേറ്റവരെക്കൊണ്ട്

ഒരു സെക്രട്ടേരിയറ്റ്‌ മാര്‍ച്ച് .

മന്ത്രി വന്ന് നാരങ്ങാ നീര് തരും വരെ

നിരാഹാരം.

അക്കാദമിക്കോലായില്‍ ഒരു കസേര

അടുത്ത പുരസ്ക്കാര നാളില്‍

ഒരവാര്‍ഡ് .

ഒത്തുതീര്‍പ്പിന്റെ മഞ്ഞച്ചിരിയില്‍

ഒരു പുതിയ ഗാനം:

വാഴുക വാഴുക വാഴുന്നോരേ,

അക്ഷര ലക്ഷം പിന്നാലേ...

കള്ളയക്ഷരങ്ങളൊക്കെയും

വെളുത്തുകിട്ടിയ സ്ഥിതിക്ക്

ഇനി വേണം

പത്രാധിപരെ നേരിട്ടൊന്നു കാണാന്‍.

അങ്ങേര്‍ക്കും പഥ്യം

ഈ

വെളുത്തു

തുടുത്ത

കോ

ണ

ക

മെ

ഴു

ത്ത് .

ആദിയില്‍

ആദിയില്‍ ജീവനുണ്ടായി.
ഏകാന്തതയുടെ ദുഃഖം
ഉള്ളുലക്കവേ
ഒരു കണ്ണീര്‍ക്കണം
അതിന്റെ ചിഹ്നമായി.
അത് വീണത്രേ 
കടലുണ്ടായത്.
ഒരു ദൈവത്തിനും
താങ്ങിനിര്‍ത്തായില്ല
ജീവന്റെ ദുഃഖം.
പിന്നെയെന്നും
എല്ലാംഒഴുകി മുതിര്‍ന്നതും
നദിയായ് നിറഞ്ഞതും
ഉപ്പ് കലര്‍ന്നതും.

ജീവിതം പോലെ പരന്നൊഴുകാന്‍
മറ്റൊന്നുമില്ലാത്തത് കൊണ്ടാണ്
നദികളൊക്കെയും കടലിലേക്ക് കുതിച്ചത്.

വാരാന്ത്യങ്ങള്‍ തുരുമ്പെടുക്കുമ്പോള്‍

ഒഴിവു ദിന വാരാന്ത്യങ്ങളുടെ പതിവായിരുന്നു
ഉമ്മയെ കാണാന്‍ പോവുക .
വേണ്ടെന്നു പറയാന്‍ വയ്യാത്തവിശപ്പ്‌ 
കരുതിവെക്കണമായിരുന്നു.
പട്ടിണിക്കാലത്തിന്റെ ഓര്‍മ്മയില്‍ കുരുത്തതായിരുന്നു
ഉമ്മയുടെ രുചിക്കൂട്ടുകള്‍.
ഒരു നെല്ലിക്ക
ഉപ്പിലിട്ട മാങ്ങ
പച്ചപ്പുളിയും കാന്താരിയും ഉടച്ചു ചേര്‍ത്ത്
ഉപ്പ് കൂട്ടിയ ചമ്മന്തി
ഉണ്ടെങ്കിലിത്തിരി മോര്
ചൂട് കഞ്ഞി...
തീര്‍ന്നു വിഭവ സമൃദ്ധി.
വിളമ്പി വെച്ചാല്‍ അടുത്തിരിപ്പാണ് പിന്നെ.
ചികഞ്ഞെടുക്കുന്ന ഓര്‍മ്മക്കഥകള്‍,
നാട്,
നാട്ടാര്,
പോയോര്,
ഇനി വരാത്തോര്,
ബാപ്പയുടെ കടും പിടുത്തങ്ങള്,
മകന്റെ ദുര്‍വ്വാശികള്,
എടേല് നെഞ്ചെരിഞ്ഞത്,
മക്കള് വല്യോരായത്,
കാണാന്‍ബാപ്പയ്ക്ക് യോഗല്ലാതെ പോയത്,
ന്നാലും പടച്ചോന്റെ കൃപ.

ഉമ്മ മരിച്ചപ്പോള്‍
ഒപ്പം മറഞ്ഞു പോയത് രുചിക്കൂട്ടുകളാണ്.
തുരുമ്പെടുത്തത് വാരാന്ത്യങ്ങളാണ് .
എന്താണ് കൊടുത്തിട്ട് പോവുകയെന്നാണ്
ഇനിയൊരുള്‍ക്കിടിലമിപ്പോള്‍.

ഗോഡ് ഫാദര്‍ സിന്‍ഡ്രോം

ചിലരങ്ങനെയാണ്:
നിങ്ങളൊരു കവിതയെഴുതിയാല്‍
ഒരു കുറിപ്പെഴുതിയാല്‍
ഒരു നീണ്ട ആത്മഗതം നടത്തിയാല്‍
അതില്‍ മഹാകവിയെ കാണും.
നിങ്ങളാണ് ഭാഷയുടെ അടുത്ത പ്രതീക്ഷയെന്ന്
ആണയിടും.നിങ്ങളെന്റെ പ്രിയനേ കണ്ടാല്‍ 
ഞാന്‍ പ്രണയ പരവശയായിരിക്കുകയാണെന്ന്
സോളമന്റെ ഗീതം പോലെ 
യരൂശലേം കന്യകമാരാകും .
എണ്‍പതുകളില്‍ മുടങ്ങിപ്പോയ വിപ്ലവം
ഇനി താങ്കളിലാണ് 
ജോണ്‍ അബ്രഹാം സുരാസു അയ്യപ്പനെന്നു
ബൊഹീമിയന്‍ ശുഭരാത്രി നേരും.
ഹോമോസാപ്പിയന്‍ മുതല്‍ ഓസോണ്‍ പാളി വരെയും
വിയെറ്റ്നാം മുതല്‍ ഗാസ വരെയും
താങ്കളേയെന്ന്
ഗിന്‍സ്ബര്‍ഗായി ഓരിയിടും.
താളിയോലകളില്ലാഞ്ഞു താങ്കളൊരു 
കനപ്പെട്ട പുസ്തകാവതാരമെന്നു 
സംഭവാമി യുഗേ യുഗേ ആശംസിക്കും
സാന്റിയാഗോയുടെ സ്രാവുകളെ പോലെ
നേടിയതെന്തും കവര്‍ന്നെടുത്ത്
നിങ്ങളെയൊരു പ്രേതരൂപിയാക്കും .
അവതാര ധര്‍മ്മം കഴിഞ്ഞ
പരമാത്മാവിനെ പോലെ
പുല്ലുമുളക്കാത്ത വഴി തിരോഭവിക്കും.

ക്ഷതം പറ്റിയ സര്‍ഗ്ഗ ഭാരത്തില്‍
വഴി മറന്ന ഏകാന്തദ്വീപിലേക്ക്
നിങ്ങള്‍ തിരിച്ചു നടക്കവേ,
ഒടുവില്‍
ഒറ്റുകാരുടെ രുധിര മുഹൂര്‍ത്തത്തില്‍
സീനായ്‌ പര്‍വ്വതത്തിലെ മോശേക്കെന്ന പോല്‍
മിന്നലൊളിയായ്‌ കണ്ണഞ്ചിക്കും.
മുപ്പതു വെള്ളിയുടെ ദുര്‍മേദസ്സില്‍

നിങ്ങള്‍ക്കൊരു ബലിക്കുറിപ്പെഴുതും:
നികത്താനാവാത്ത നഷ്ടം ഈ മൗനം